بازخورد شنیدن همیشه آسون نیست، چون اولش ممکنه حس کنیم به ما حمله شده یا داریم قضاوت میشیم. ولی اگه یاد بگیریم بدون دفاعی شدن گوش بدیم، نیت پشتش رو بسنجیم، سوال بپرسیم و احساساتمون رو بپذیریم، میتونیم ازش کلی رشد کنیم. بازخورد فقط نقد منفی نیست، تعریفها هم راهنمای نقطهقوتمونه.
اصل ماجرا اینه که هر بازخورد رو تبدیل به یه برنامه برای بهتر شدن کنیم و حتی از آدمای درست، بازخورد بگیریم.
خلاصه: بازخورد هدیهست؛ میتونه کمی تلخ باشه، ولی اگه درست استفاده کنی، شیرینترین رشد رو میاره
چگونه پذیرش بازخورد رو یادبگیریم و ازشون رشد کنیم؟
از شنیدن تا شکوفا شدن
مقدمه: وقتی کسی چیزی دربارهات میگوید…
فرض کن داری برای یه مسابقه آماده میشی، با کلی شور و انگیزه. کارت رو نشون میدی و یکی میگه:
«خوبه… ولی به نظرم این قسمت رو باید بهتر کنی»
یا:
«زیاد واضح نیست. یه کم بیشتر کار کن روش»
اون لحظه چی حس میکنی؟ یه لحظه میمونی. قلبت یهکم میریزه پایین. با خودت میگی:
«یعنی بد بود؟ نپسندیدن؟ من خوب نیستم؟»
و گاهی همهی انگیزهت میریزه.
اینجا یه مهارت خیلی مهم وارد میشه: پذیرش بازخورد.
همهی ما توی زندگیمون نیاز داریم که نظر بقیه رو درباره کارمون بدونیم؛ چه توی درس و کار، چه روابط، حتی توی رشد شخصی.
ولی بازخورد شنیدن همیشه آسون نیست. ممکنه تلخ باشه، ممکنه با لحن بد گفته بشه، ممکنه به جا باشه یا اصلاً اشتباه.
اما یاد گرفتن اینکه چطور بازخورد رو درست بشنویم، هضم کنیم و ازش استفاده کنیم، یه مهارت طلاست. مهارتی که باعث میشه رشد کنیم، قویتر بشیم و نسخه بهتری از خودمون رو بسازیم.
فصل اول: بازخورد یعنی چی؟
بازخورد (feedback) یعنی واکنشی که دیگران نسبت به کار، رفتار یا حرف ما نشون میدن. بازخورد ممکنه مثبت باشه (تشویق، حمایت، تعریف) یا سازنده باشه (نقد، پیشنهاد، راهنمایی).
بازخورد خوب مثل آینهست.
همونی رو نشون میده که خودت نمیبینی. کمک میکنه بهتر ببینی، اصلاح کنی و پیشرفت کنی.
اما چرا خیلی از ما از شنیدن بازخورد میترسیم؟ یا دفاعی برخورد میکنیم؟ یا حتی ناراحت میشیم؟ چون احساس میکنیم:
- داره بهمون حمله میشه
- قراره قضاوت بشیم
- قراره بیارزش بشیم
و اینجاست که مهارتِ «پذیرش بازخورد» به دادمون میرسه.
فصل دوم: چرا یاد گرفتن پذیرش بازخورد مهمه؟
🟢 بازخورد چشمهامونو باز میکنه
چیزایی رو که خودمون متوجه نمیشیم، با بازخورد میفهمیم.
🟢 بازخورد باعث رشد سریعتر میشه
اگه همیشه توی حلقهی خودت بچرخی، پیشرفتت کند میشه. ولی با نظر بقیه میتونی مسیر رو بهتر ببینی.
🟢 بازخورد نشونهی اهمیت دادن به توئه
کسی که وقت میذاره و بازخورد میده، یعنی کارت براش مهم بوده. حتی اگه بد گفت، پشتش توجهه.
فصل سوم: چطور پذیرش بازخورد داشته باشیم؟
دفاعی نشو
اولین واکنش بیشتر آدما وقت شنیدن بازخورد اینه:
«نه! اینجوری نبود!»
«خودت چی!؟»
«تو که اصلاً نمیفهمی!»
ولی واقعیت اینه که دفاعی شدن جلوی یادگیری رو میگیره. بهجاش نفس عمیق بکش و به خودت بگو:
«من قراره یاد بگیرم، نه بجنگم »
گوش بده، بدون قطع کردن
حتی اگه بازخورد تلخه، به طرف مقابل اجازه بده کامل صحبت کنه. وسط حرفش نپر، قضاوت نکن، فقط گوش بده. خیلی وقتا بعد از شنیدن کامل، متوجه میشی که حرفاش بیراه نیست.
از نیت پشت بازخورد مطمئن شو
همهی بازخوردها مفید نیستن. بعضیها از روی حسادت، عصبانیت یا بیاطلاعی نظر میدن.
به خودت بگو:
✅ «آیا این بازخورد از روی خیرخواهیه؟»
✅ «آیا این فرد آگاهه یا فقط نظر میده؟»
بازخورد خوب منطقی، محترمانه و با مثال گفته میشه.
سوال بپرس
وقتی کسی میگه: «کارت ضعیف بود»، بپرس:
«کدوم بخشش ضعیف بود؟»
«به نظرت چطور میتونم بهترش کنم؟»
با سوال پرسیدن نشون میدی که میخوای رشد کنی و این ذهن بازتو میرسونه.
احساساتتو بپذیر
شنیدن بازخورد ممکنه ناراحتت کنه، اشک در بیاره یا خجالتزدهت کنه.
ولی یادت باشه: این احساسات طبیعیان.
به جای انکارشون، باهاشون مهربون باش. بگو: «الان ناراحتم، ولی میخوام از این ناراحتی یه چیز مفید دربیارم»
بازخورد رو یادداشت کن
یادداشت کردن بازخوردها کمک میکنه بعداً تحلیلشون کنی، مسیرت رو تنظیم کنی و یادت نره که چی قراره اصلاح بشه.
فصل چهارم: چطور از بازخورد رشد کنیم؟
حالا که یاد گرفتی بازخورد رو بشنوی و هضمش کنی، وقتشه که یه قدم جلوتر بری و ازش استفاده کنی.
بازخورد رو تبدیل به برنامه کن
مثلاً اگه بهم گفتن: «توی سخنرانیت صدات خیلی یکنواخت بود»
به جای ناراحت شدن، بگو:
✅ برم تمرین کنترل صدا کنم
✅ ضبط کنم صدای خودمو
✅ از یه دوست بخوام گوش بده و نظر بده
یعنی بازخورد + عمل = رشد
پیگیری کن
بعد از اصلاح، از همون فرد یا کس دیگه بازخورد بگیر:
«حالا به نظرت بهتر شده؟»
«تغییر رو حس کردی؟»
این نشون میده که یادگیری برات مهمه و باعث ایجاد احترام میشه.
بازخورد مثبت رو هم جدی بگیر
فقط نقدها نیستن که باید ازشون درس گرفت. تعریفها هم نشونهی قدرتهات هستن.
مثلاً اگه کسی بگه: «توضیحت خیلی واضح بود»، اونجا یه نقطه قوت داری که باید تقویتش کنی.
به دیگران هم بازخورد بده
وقتی یاد بگیری که بازخورد بدی، بهتر یاد میگیری که بازخورد بگیری.
بازخورد دادن هم یه هنره:
- با احترام
- با نیت رشد
- با پیشنهاد، نه فقط نقد
- با تمرکز روی کار، نه شخص
فصل پنجم: چند اشتباه رایج درباره بازخورد
❌ فکر میکنیم بازخورد یعنی توهین
در حالی که بازخورد یه فرصت یادگیریه وپذیرش بازخورد یک هنر.
❌ فکر میکنیم باید همیشه همه رو راضی نگه داریم
نه! قرار نیست همه ازت راضی باشن. مهم اینه که یاد بگیری و بهتر شی.
❌ فقط وقتی بازخورد میگیریم که اشتباه کنیم
در حالی که حتی در زمان موفقیت هم بازخورد لازمه.
❌ از آدمای اشتباه بازخورد میگیریم
همهی نظرات ارزشمند نیستن. باید بدونی از کی داری نظر میگیری.
یادت باشه:
🌱 بازخورد هدیهست
🌱 رشد درد داره، ولی قشنگه
🌱 هر بازخورد، یه پلهست به سمت توی بهتر
پس بار بعدی که کسی گفت:
«میتونی بهترش کنی»،
لبخند بزن و بگو:
«ممنون. همین جملهت یعنی دارم بزرگتر میشم.»
انگیزه داری، ولی از نقد و نظر بقیه دلگیر میشی؟
گاهی یه جمله ساده میتونه تو رو از ادامه مسیر بندازه؟
وقتشه یاد بگیری چطور با دل باز بازخوردها رو بپذیری و ازشون پلههای رشد بسازی!
🌟 «دوره چگونه بازخوردها را بپذیریم و از آنها رشد کنیم» در مؤسسه روانشناسی رامش 🌟
✅ شنیدن نقد بدون زخم شدن و دلگیری
✅ تبدیل هر نظر به یک فرصت پیشرفت
✅ تشخیص بازخورد مفید از نظرهای بیاساس
✅ تقویت اعتمادبهنفس و ذهنیت رشد
🎯 فقط یک مهارت فاصله داری تا از هر حرفی، قدرت بگیری!
همین الان برای رزرو نوبت تو مؤسسه روانشناسی رامش اقدام کن!
رامش، همراه و مربی مسیر رشد واقعی تو
