کمرویی توجه غیرعادی و مضطربانه به خویشتن در یک موقعیت اجتماعی است که در نتیجه آن فرد دچار نوعی تنش روانی – عضلانی می شود و زمینه رفتارهای ناسنجیده در وی فراهم می گردد. درهر جامعه ای درصد قابل توجهی از کودکان و نوجوانان و بزرگسالان بدون آن که تمایلی داشته باشند گرفتار کمرویی نمره کمتری از همسالان عادی خود دریافت می کنند. در مقاله از عوامل مؤثر در پیدایش کمرویی که از جامعه‘ خانواده‘ مدرسه‘ یا رفتار بزرگسالان نشأت می گیرد سخن رفته و سرانجام راهها و شیوه های درمان کمرویی توسط خود فرد کمرو و دیگران پیشنهاد گردیده است.
تعریف کمرویی چیست؟
کمرویی، احساس ترس یا ناراحتی ناشی از برخورد با دیگر افراد، بهویژه در موقعیتهای جدید است. این احساس ترس اغلب تا جایی پیش میرود که حتی روی رفتار و گفتههای فرد تاثیر گذاشته و اجازه ندهد او رفتار سالمی داشته باشد.
کمرویی یک ویژگی شخصیتی است. افرادی که این ویژگی را داشته و به آن مبتلا باشند، اغلب هنگام برخورد با دیگر انسانها و در ارتباط عادی با آنها، با مشکلاتی مثل نگرانی، تنش، احساس بد و… روبرو میشوند. حتی در صورتی که فرد بسیار کمرو یا خجالتی باشد، ممکن است در ارتباطاتش به علائم فیزیکی مثل سرخ شدن صورت، عرق کردن، تپش قلب و سوزش معده برخورد کند!
انسان کمرو کیست؟
انسان کمرو، کسی است که نسبت به خودش احساسات منفی زیادی از جمله خشم، غم، ناراحتی و… دارد. همینطور این افراد به شدت در مورد نظری که دیگران نسبت به آنها دارند، حساس هستند. این یعنی حتی اگر قرار باشد در طول زندگیشان فردی صرفا یک بار آنها را ببیند، ممکن است باز هم نگران رفتارشان باشند تا مبادا فرد مورد نظر در موردشان تصور و تفکر بدی داشته باشد. انسانهای کمرو اصولا علاقه شدید به کنارهگیری از جمع و دوری از گروه دارند.
دلایل کمرویی چیست؟
کمرویی افراد دلایل زیادی دارد. برخی از تحقیقات میگویند که به طور کلی 15 درصد از نوزادان با گرایش به کمرویی متولد میشوند! در واقع آنها تفاوتهای بیولوژیکی با افراد عادی در مغزشان دارند که باعث میشود بیشتر از بقیه کمرو و خجالتی باشند.
برخی از این عوامل عبارتند از:
مورد تمسخر واقع شدن
یکی دیگر از دلایل کمرویی کودکان، این است که آنها در بسیاری مواقع مورد آزار و اذیت و همینطور تمسخر دیگران قرار میگیرند. حتی ممکن است دلیل کمرویی یک کودک، بیش از حد مورد انتقاد و حتی تهدید قرار گرفتن باشد! به این ترتیب و در اثر موارد گفتهشده، کودک به شدت با کاهش عزت نفس روبرو شده و ممکن است با این تصویر روبرو شود که بقیه از او بدشان میآید. در ادامه چنین کودکی ترجیح میدهد از قرار گرفتن در موقعیتهای اجتماعی جدید و تماس با دیگر افراد اجتناب کند. به نظر شما کسی که مطمئن شده همه از او متنفرند، چرا باید با دیگران ارتباط برقرار کند؟
توجه: مورد تمسخر قرار گرفتن حتی در سنین بالا هم روی عزت نفس و اعتماد به نفس انسان تاثیر دارد. بنابراین به هیچ کس اجازه ندهید شما را مسخره کند.
عدم اعتماد
عدم اعتماد، بعد از شکست است. چنین افرادی تصور می کنند، تمام مردم دنیا از شکست او خبر دارند و او را خانه خراب تلقی می کنند. این فرد، تعادل ذهنی خود را از دست می دهد و از حضور در جمع نگران و ناراحت می شود. حتی جرات نمی کند دیگر با افرادی چون دوستان، هم کاران و… که احتمالاً به او توصیه هایی می کنند روبه رو شود.
پخمگی خیالی
بعضی افراد معتقدند که ظاهرشان فاقد ظرافت، رفتارشان ناشیانه، چلمن و ورودشان به جایی سبب کنجکاوی مسخره آمیز می شود. این فکر و خیال که مبتنی بر هیچ پایه ای نمی باشد بر طرز رفتار آنان تاثیر می کند و آن ها نمی دانند چه بکنند و کجا باید بنشینند. با این حال نباید عقیده ی غلط فرد کم رو را با بی اطلاعی واقعی از عادت همگانی اشتباه کرد. عادات و رسوم به وسیله ی خانواده، معلم، مطالعه، مشاهده، رفت و آمد در محافل و با نزاکت فرا گرفته می شود.
نیاز به تایید
دقیقا مانند انسانی که به دلیل نیازش به داشتن شغل میخواهد از طرف مصاحبهکننده تایید شود، افراد خجالتی هم به خاطر اینکه میخواهند همه تاییدشان کنند، همیشه استرسزده هستند. این احساس نیاز به تایید و در نتیجه استرس گاها تا جایی پیش میرود که ممکن است فرد در یک موقعیت جدید بهشکل ناخوداگاه عرق کند، بترسد، زبانش بند بیاید و… .
حساسیت ها و اشتباهات والدین
- تنبیه دائم کودک
- بیتوجهی افراطی به کودک!
کودکانی که به دلایل مختلف مثل رفتار اشتباه از طرف والدین مورد تنبیه قرار میگیرند، در زندگی احساس ناامنی میکنند. اما در مقابل کودکانی که والدین بسیار بیخیالی دارند، ممکن است تصور کنند که آنها اصلا برای اطرافیان اهمیتی نداشته و کسی به آنها توجه نمیکند. به این ترتیب کودک ترجیح میدهد از دنیای اجتماعی اطراف خودش دور شود چراکه فکر میکند او یک انسان و حتی یک چیز بیارزش است.

روش های درمان کمرویی چیست؟
تسخیر ذهن
از این خجالت به عنوان نشانه استفاده کنید ؛ هرچیزی که در درون شماست، باعث خجالت می شود زیرا ما آن را به عنوان یک عامل برای کمرویی می بینیم به همین ترتیب ذهن ما نیز می تواند برنامه ریزی شده باشد.
به طریقی، از دوران کودکی ما برنامه ریزی شده بودیم تا به محرک های خاصی نظیر دور بودن از غریبه ها، ارتفاع ها، حیوانات خطرناک و غیره واکنش نشان دهیم. ما اغلب به طور خودکار واکنش نشان می دهیم، واکنش به طور طبیعی (یا به طور پیش فرض) است و این واکنش می تواند ناقص باشد
خوب است بدانید که کمرویی قابل درمان است، اگر شما بخواهید!
از خودتان سوال کنید و اعتبار دلایل خود را بررسی کنید.
برای مثال، ضروری است که برای غلبه بر مشکل خجالتتان با مردم صحبت کنید، و زمانی که احساس خجالت می کنید، سعی کنید این خجالت را به عنوان یک نشانه برای سختی خودتان مطرح کنید و در مقابل آنچه که انجام داده اید.
زمانی که شما احساس خجالت و کمرویی می کنید، احتمالا به مکان آرام و ساکتی می روید زیرا این مدت زمان زیادی می با شد که تا به حال واکنش پیش فرض شما بوده است اما این بار زمانی که احساس خجالت می کنید، خودتان را هل دهید و مخالفت کنید، یعنی با مردم صحبت کنید بله، شما احساس بسیار ناراحت کننده ای خواهید داشت، اما دوباره این احساسات را به عنوان یک ماشه ای برای فشار خودتان بدانید.
پس از چند بار انجام این کار متوجه خواهید شد که این احساسات منفی در واقع دوستان خوب شما هستند، زیرا به شما انگیزه می دهند که به خودتان سخت تر فشار وارد کنید.
خود را با دیگران مقایسه نکنید
خود را در شرایطی تصور کنید که در حال معاشرت با دیگران هستید، از حرف زدن و برقراری ارتباط خجالت نمی کشید و به طور کلی درمان کمرویی به نتیجه رسیده است. تصویر سازی ذهنی و تجسم موفقیت ها؛ انگیزه شما را برای انجام کارهای مورد نظر افزایش می دهد. به این ترتیب به موقع برای برطرف کردن کمرویی اقدام کرده و فرصت های خوب را از دست نمی دهید.
موفقیت را تجسم کنید.
چشمانتان را ببندید و وضعیتی را که ممکن است در آن خجالت بکشید را تجسم کنید حالا در ذهنتان، در مورد اعتماد به نفس خود فکر کنید. این کار را زیاد انجام دهید و برای شرایط مختلف انجامش دهید ، این کار موثرتر خواهد بود اگر شما آن را روزانه انجام دهید، خصوصا در صبح.
ممکن است احساستان احمقانه باشد، اما ورزشکاران از تجسم برای توسعه مهارت های خود استفاده می کنند، پس چرا شما انجام ندهید؟ تمام حواس خود را درگیر کنید تا آن را واقعی تر احساس کنید:در مورد شاد و راحت بودنتان فکر کنید.
با خودتان برای واضح صحبت کردن تمرین کنید.
این به جلوگیری از خجالت و کمرویی شما کمک می کند و نیاز به تکرار آنچه که یواش با خودتان در سکوت پچ پچ می کنید دارد. شما باید صدای خود را بشنوید. حتی باید دوستش داشته باشید، صدای حرف زدن خودتان را ضبط کنید به نظر می رسد که مسخره است، اما شما متوجه الگوها خواهید شد، در چه زمانی و چرا آن را رها می کنید، چه زمانی فکر می کنید که صدایتان بلند می شود و غیره.
در ابتدا احساس یک بازیگر را دارید (و انجام چیزهایی که بازیگران در لحظه انجام می دهند)، اما این به یک عادت قدیمی تبدیل خواهد شد. تمرین باعث عادت می شود، این را بدانید!
سخن پایانی
دلیل کمرویی و خجالتی بودن اغلب اشخاص به کودکی و رفتاری که با آنها شده برمیگردد. اما ما اینجا نمیتوانیم والدین خودمان را مقصر دانسته و تازه بخواهیم حس نفرت از آنها را درونمان گسترش بدهیم. جدای از تاثیر منفی که این کار روی عزت نفس ما دارد، باید بدانیم که والدین ما هم در هر زمانی سعی کردهاند بهترین خودشان باشند و اگر رفتاری را از خودشان بروز دادهاند، این رفتار چیزی بوده که از دیگران و حتی والدین خود یاد گرفتهاند. بنابراین به جای احساس نفرت، سعی در ایجاد تغییرات در زندگی خودتان کنید.
اگر واقعا آنقدر از خجالتی بودن و کمرویی خسته شدهاید که بخواهید برای از بین بردنش کاری کنید، الان وقت عمل است!
مرکز مشاوره رامش مشهد، آماده ارائه خدمات مشاوره ای در این زمینه به شما مراجعین گرامی است. لازم به ذکر است امکان مشاوره به سه روش حضوری، تلفنی و اینترنتی برای شما عزیزان فراهم می باشد. فقط کافیست برای بهبود سلامت روح خود با ما در ارتباط باشید.